ﻧﻮﺳﺎن ﺷﺒﻪ دو ﺳﺎﻟﻪ (Quasi-Biennial Oscillation=QBO)

---

ﻣﺸﺎﻫﺪات اوﻟﻴﻪ از ﻣﻨﻄﻘه ﭘﻮش ﺳﭙﻬﺮ (استراتوسفر) اﺳﺘﻮاﻳﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد ﺑﺎدﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺑـﺮﺧـﻲ از‬ ‫ﻣﻮارد ﺟﻬﺖ ﺷﺮﻗﻲ و در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮارد دارای ﺟﻬﺖ ﻏﺎﻟﺐ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻮدﻧﺪ دﻻﻟﺖ داﺷﺖ.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎدﻫﺎ در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺑﺎدﻫﺎی ﺷﺮﻗﻲ ﻛﺮاﻛﺎﺗﻮآ (Krakatau Easterlies) و ﺑﺎدﻫﺎی ﻏﺮﺑﻲ ﺑﺮﺳﻮن (Berson Westerlies) ﺷﻬﺮت ﻳﺎﻓﺖ. اﻣﺎ در ﺳـﺎل 1961 رﻳﺪ و  ِاﺑﺪون (Reed and Ebdon) در دو ﻛﺎر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺑﺎد ﻏﺮﺑﻲ و ﺷﺮﻗﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﻮﻧﺪه دارﻧﺪ و از ارﺗﻔﺎﻋﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از 30 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮی ﻣﻨﺸﺄ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ، ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻻﻳﻪ ﭘـﻮش ﺳـﭙـﻬـﺮ‬ ‫ﺣﺎره ای را در زﻳﺮ 35 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮی ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻄﻲ ﺣـﺪود 1 ﻛـﻴـﻠـﻮﻣـﺘـﺮ در ﻣـﺎه ﺑـﻪ ﺳـﻤـﺖ ﭘـﺎﻳـﻴـﻦ در‬ ‫ﻣﻲ َﻧﻮردﻧﺪ. ‬ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎی ﺑﻌﺪی ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎدﻫﺎ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ زﻣـﺎﻧـﻲ ﺣـﺪود 13 ﻣـﺎه‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪه و در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺣﺪود 27 اﻟﻲ 28 ﻣﺎه ﻳﻚ ﺳﻴﻜﻞ ﻛﺎﻣﻞ را ﺗﺸـﻜـﻴـﻞ ﻣـﻲ دﻫـﻨـﺪ. در ﺳـﺎل‬ ‫1964 آﻧﺠﻞ و ﻛﻮرﺷﻮور(Angell and korshover) ﻧﺎم ﻧﻮﺳﺎن ﺷﺒﻪ دو ﺳﺎﻟﻪ (Quasi-Biennial Oscillation) را ﺑﺮای اﻳﻦ ﺑﺎدﻫﺎی ﺷﺮﻗﻲ و ﻏـﺮﺑـﻲ اﺳـﺘـﻮاﻳـﻲ‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻋﺎم ﻳﺎﻓﺖ و از آن ﭘﺲ ﺑﺎ ﻧﺎم اﺧﺘﺼﺎری ‪QBO‬ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷـﺪ. ‬از‬ ‫آنﺟﺎﻳﻲﻛﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﺷﺒﻪ دو ﺳﺎﻟﻪ - ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ دوره ﻳﺎ ﺳﻴﻜﻞ وﻗﻮع ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از دورهﻫﺎی ژﺋﻮﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و اﻗﻠﻴﻤـﻲ‬ ‫اﻧﻄﺒﺎق ﻧﺪارد ‪ -‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﻛﻠﻴﺪی در ﺗﺒﻴﻴﻦ اﻗﻠﻴﻢﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﻮش ﺳﭙﻬﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه و در ﺗﻮﺿﻴﺢ وردشﭘﺬﻳﺮی (تغییر پذیری) ﺳﺎل ﺑﻪ ﺳﺎل دﻣﺎ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ ازن، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻣﻮاج ﻣﻘﻴﺎس ﺳﻴـﺎره ای‬ ‬‬ ‫در ﻧﻴﻤﻜﺮه زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ و ﺷﺪت و ﺿﻌﻒ ﺗﺎوه ﻗﻄﺒﻲ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ را اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ در اداﻣﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﺧﺎص ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد.‬ ‫

متوسط باد مداری نوسان QOB از ژانویه 1958 تا اوت 1978. نواحی آبی رنگ مقادیر منفی (باد شرقی) و نواحی قرمز رنگ مقادیر مثبت (باد غربی) می باشند.

متن کامل را در ادامه مطلب پیگیری نمائید.