آژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هواآژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هواتحلیل وضعیت الگوی آب و هوای ماه دسامبر 2018
الگوی ماه دسامبر 2018 با بروز فاز مثبت شاخص نوسان اطلس شمالی (NAO) خودنمایی خواهد کرد که در آن بر روی شمال اقیانوس اطلس الگوی آنومالی منفی ارتفاع / فشار (تراف) بیانگر شدت زیاد فروبار ایسلند واجد الگوی سیکلونی (پادساعتگرد) و بر روی میانه آن آنومالی مثبت ارتفاع / فشار (پشته) بیانگر شدت زیاد فرابار آزور واجد الگوی آنتی سیکلونی (ساعتگرد) می باشد. در نتیجه این الگو جت استریم قطبی بر روی حد فاصل اطلس تا نیمه غربی اروپا قوی و به حالت مداری خواهد بود. جابجایی توده های آب و هوایی از اطلس به سوی اسکاندیناوی سبب خواهد شد آنومالی بارندگی ها ماه دسامبر 2018 بر روی بخش های شمالی اروپا بالاتر از حد نرمال و بر روی بخش های جنوبی همچون نیمه غربی - مرکزی مدیترانه و شبه جزیره ایبری گرایش به کاهش را داشته باشد.
الگوی متوسط فشار سطح دریا طی ماه دسامبر نشان دهنده فشار نرمال تا 4+ هکتوپاسکال بر روی مرکز پرفشار سیبری بوده اما زبانه های غربی آن بر روی جنوب غرب آسیا و حوزه کاسپین نرمال تا 4- هکتوپاسکال پیش بینی می شود که نشانه تضعیف زبانه های پرفشار بر روی بخش های شمالی می باشد.
همچنین با استقرار مرکز واچرخند (پرفشار) بر روی غرب روسیه و گسترش پشته پر ارتفاع بر روی فلات ایران که با بی هنجاری منفی فشار در لایه سطح زمین همراه هست الگوهای دمایی طی ماه دسامبر 2018 بر روی کشور با بی هنجاری های مثبت نسبت به حدود نرمال خودنمایی خواهد کرد. این آنومالی مثبت دمایی بر روی بخش وسیعی از کشور بین 1+ الی 2+ درجه، بر روی بخش هایی از شمال غرب بیش از 2+ درجه و بر روی منطقه جنوبغرب، شمال خلیج فارس و بخش هایی از نیمه غربی بین 0.5+ تا 1+ درجه سلسیوس بالاتر از نرمال پیش بینی می شود.
به دلیل الگوی آنتی سیکلونی بر روی فشار زیاد آزور مستقر بر روی جنوب غرب اروپا - شمال غرب آفریقا جریانات برگشتی از ضلع شرقی این توده هوا با ریزش هوای شمالی بر روی نیمه شرقی مدیترانه همراه می باشد که واجد الگوی گردش سیکلونی (پادساعتگرد) بر روی منتهی الیه شرقی مدیترانه می باشد.
تحلیل وضعیت الگوی آب و هوا کشور طی آذر ماه 1397
بر اساس آخرین نقشه های هواشناسی طی آذر ماه 97 بر روی شمالگان آنومالی مثبت فشار / ارتفاع بیانگر حاکمیت الگوی فاز منفی شاخص قطبی AO می باشد. طی این شرایط ورتکس قطبی نسبت به وضعیت نرمال تضعیف شده و از حالت متقارن خود خارج می گردد. علاوه بر رخداد فاز منفی AO عوامل دیگری همچون رویداد گرمایش ناگهانی استراتوسفری SSW که در آن به سبب انتقال امواج گرمایی لایه تروپوسفر (بواسطه بلاکینگ ها یا عوامل توپوگرافی) دما در لایه استراتوسفر نسبت به نرمال گرمتر شده که میتواند سبب دِفرمه و گسست در ورتکس قطبی استراتوسفری گردد که قویا بر روی تروپوسفر تاثیر گذارست. آنومالی مثبت ارتفاع و فشار بر فراز شمال اقیانوس اطلس مشخصا بر روی گرینلند و حاکمیت الگوی جریانات کم ارتفاع بر روی عرض میانه آن القا کننده فاز منفی شاخص NAO می باشد. بواسطه وجود پرفشار شمال اطلس - اسکاندیناوی و تضعیف بادهای شرقی جنب قطبی گسترش هوای سرد بر روی منطقه سیبری طی آذر ماه 97 غالبیت می یابد به عبارت دیگر طی این ماه الگوی گردش سیکلونی (گردش پادساعتگرد) بر روی آسیا حاکمیت می یابد، این شرایط باعث می گردد که هوا سرد آسیا گسترش یافته و به نواحی غربی تر نفوذ یابد و در نتیجه الگوهای سرد بر روی بخش وسیعی از آسیا و نیمه غربی - شرقی اروپا در طی آذر ماه 97 حاکم خواهد شد.
با توجه به تضعیف زبانه های توده هوای پرفشار سیبری طی آذر ماه 97 و گسترش الگوی کمفشار بر روی سرتاسر جنوب غرب آسیا و جنوب اروپا متوسط دما هوا بطور میانگین بین 1 + تا 2+ درجه سلسیوس گرمتر از حد نرمال بلند مدت پیش بینی می شود.
همانطور که ذکر شد در طی آذر ماه 97 ورتکس قطبی نسبت به موقعیت نرمال خود ضعیف تر بوده و از تقارن نرمال خود خارج می گردد، با توجه به لغزش ورتکس قطبی به روی منطقه سیبری و الگوی جریان سیکونی قوی متوالیاً تراف های ناشی از آن به روی منطقه شرق بالکان، دریا سیاه، شرق مدیترانه و غرب خاورمیانه گسترش می یابد. نتیجه این شرایط برقراری الگوی سیکلونی بر روی نواحی غربی منطقه و آنتی سیکلونی بر روی بخش های شرقی خواهد بود. الگوی میانگین آرایش تراز میانی جو بر روی منطقه بصورت شیب جریانات جنوبغربی می باشد که الگوی مرطوب به شمار می رود.
هفته آینده با گسستگی در ورتکس قطبی هوای سرد سیبری گسترش می یابد، معما زمستان 97 در پی پدیده گرمایش ناگهانی استراتوسفری
تعریف - در نیمکره شمالی (NH) گسترش های سرد بطرف عرض های جنوبی به طور فزاینده ای وابسته به گسستگی ورتکس قطبی می باشد. در غیاب گسست در ورتکس قطبی یا زمانی که ورتکس قطبی قوی و پایدار است، یک گرمایش عمومی به ویژه دما گرمتر سطح آب دریا (SSTs) به شدت مطلوب دماهای ملایم و حتی دماهای گرمتر از نرمال بلند مدت طی زمستان می باشد. با رخداد گسستگی ورتکس قطبی شرایط آب و هوایی زمستان سخت تربرای هفته ها و احتمالا ماه ها در مناطق خاصی از نیمکره شمالی حکمفرما می گردد و دماهای معتدل تا بسیار معتدل کاهش می یابد.
در هفته گذشته در مورد احتمال چند شاخه شدن مسیر ارتباط تروپوسفر-استراتوسفر در هفته ها و ماه های آینده مورد بحث هواشناسان قرار گرفت. احتمال می رود که در هفته های آینده به یکی از این چند شاخه شدن نزدیک می شویم. همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، بر روی نمودار عمودی ناهنجاری ارتفاع قطبی (PCH)، ارتفاع ستون جو کلاهک قطبی گرم بر تروپوسفر استقرار داشته، نشانه ای از بلاکینگ عرض بالا، محسوب می گردد. اگر چه PCHS های سرد در استراتوسفر متمرکز هستند، پیش بینی می شود PCH ها طی هفته آینده به شرایط عادی باز گردند. پیش بینی یک پالس نسبتا ضعیف از شار فعالیت موج عمودی (WAFz) به سبب آنکه در پیش بینی های پیاپی بزرگی آن افزایش یافت نیاز به بررسی داشته و هم اکنون پیش بینی می گردد که پالس نسبت به پیش بینی هفته گذشته قوی تر باشد.
پیش بینی می شود، طی چند هفته آینده و حتی در اوایل زمستان چندین فاکتور یا عناصر مطلوب وجود دارد که باعث گسستگی ورتکس قطبی می گردند:
تحلیل وضعیت الگوی آب و هوای ماه نوامبر 2018 (شماره 3: تحلیل خروجی مدل CFSv2.0)
در اسمبل یکروز که آخرین تحولات و تغییرات الگوها طی برونداد مدل CFSv2 نشان می دهد، مرکز فعالیت کم ارتفاع شرق مدیترانه تضعیف و به سمت موقعیت جنوبی تر بر روی جنوب دریا سرخ - عربستان جابجا گردیده ست، مرکز پر فشار اروپا شدت بیشتری یافته و حدود جنوبی آن پیشروی بیشتری به سمت جنوب بر روی منطقه را نشان می دهد. مرکز ناوه عمیق سیبری از نواحی شرقی به سمت غربی تر بر روی عرض های جنب قطبی جابجا شده و شدت آن نیز بیشتر می باشد که در راستای جنوبغربی با مرکز ناوه مستقر بر روی قزاقستان ارتباط دارد.
نتیجه این شرایط محدود شدن منطقه فرانرمال بارشی بر روی بخش های غربی و مناطقی از نیمه شمالی کشور و کاهش بارش ها نسبت به نرمال بر روی نواحی از نیمه جنوبی کشور که با رنگ قهوه ای نمایش داده شده ست. با عنایت به رخداد الگوی منفی شاخص NAO به عنوان فاز غالب، بارندگی ها تا دهه اول آذر ماه 97 به طور میانگین بر روی نیمه غربی کشور با قطعیت بالائی فراتر از نرمال بلند مدت پیش بینی می گردد، همچنین بر روی غرب سواحل خزر (گیلان) و بخش هایی از شمال شرق کشور سیگنال های پربارشی نسبت به نرمال بلند مدت دیده می شود، گرچه شدت فرانرمال بارشی بر روی استان گیلان طی اسمبل یکروزه به دلیل توسعه فرابار اروپا کاهش یافته ست. فرانرمالی بر روی دامنه های زاگرس به سمت بخش های مرکزی کشور نیز کشیده خواهد شد. بر روی استان های حاشیه رشته کوه البرز جنوبی بارندگی ها قاعدتا باید نرمال بوده که این فرانرمالی بارش ها بر روی البرز غربی از قطعیت بالاتری برخوردار می باشد و بالاخره بر روی بخش های جنوبی کشور برای استان های واقع در جنوب شرق کشور (سیستان و بلوچستان) که نوامبر جز محدوده فصل بارندگی آنها محسوب نمی گردد، در هر دو آپدیت سیمایی از گرایش به کمتر از حد نرمال بلند مدت را نشان می دهد بر روی استان ها واقع در حاشیه خلیج فارس همچون بوشهر و خوزستان بالاترین میزان عدم قطعیت در پیش بینی ها دیده می شود، به نظر می رسد با توجه به فعالیت امواج ناپایدار ناشی از چرخند کمفشار شرق مدیترانه منطقه جنوب غرب و حاشیه خلیج فارس (بخش شمالی) از بارندگی های نرمال و فراتر از حد نرمالی برخودار باشد.
ادامه مطلب ...تحلیل وضعیت الگوی آب و هوای ماه نوامبر 2018 (شماره 2: تحلیل خروجی مدل ECMWF-EPS)
در پست (دوشنبه 23 مهر 1397 ساعت 00:33) تحلیل وضعیت الگوی آب و هوای ماه نوامبر 2018 را بر اساس خروجی مدل TCC بیان کردم (اینجا را ببینید)، حال به بررسی الگوی های آب و هوایی بررسی الگوهای بلند مدت طی یکماهه نوامبر 2018 می پردازیم:
اولین نکته در خروجی مدل ECM از استقرار پشته پرفشار عمیق که منجر به بلاک جریانات معمول آب و هوای غربی در عرض های شمالی بر روی اروپا می گردد، حکایت دارد. ساعتگردی مداوم بر روی منطقه پرفشار اروپا سبب شارش های سرد شمالی بر روی آسیا میانه تا خاورمیانه شده، بر روی این منطقه تشکیل ناوه عمیق آسیا میانه و الگوی چرخندی کم ارتفاع بر روی شمال دریا سرخ - شرق مدیترانه موجب الگوهای سرد و همچنین جریانات مرطوب جنوبی در منطقه و ایران می گردد. چنین به نظر می رسد که چرخندی بر روی دریا سرخ از عرض های شمالی تحت جریانات سرد شمالی -شمال شرقی و از جنوب با گسترش هوای گرم جنوبی همراه بوده و به دلیل عقب نشینی جنوبسو و جایجایی مداریِ شرقسوی مرکز پرارتفاع جنب حاره بر روی دریا عرب، الگوهای بادمداری شرقوزان بر روی آب های جنوبی (دریا عرب و شمال اقیانوس هند) تقویت و سرانجام از مسیر دریا سرخ با جریانات جلویِ کم ارتفاع مذکور همگرا می گردد. همگرایی بر روی دریا سرخ سبب فعال و عمیق شدن جبهه های بارندگی بر روی مسیر شمال شرق آفریقا - زاگرس می گردد. به عبارت دیگه گذر امواج کم ارتفاع در لایه تراز میانی جو با همراهی رطوبت دریا سرخ موجب گسترش منطقه بارندگی از دریا سرخ به سمت فلات ایران می گردد.
سیمای الگوی بارش یکماهه نوامبر از خروجی مدل EPS نمایه اسمبل نشان می دهد کهطی یکماهه نوامبر 2018، ما با دو هسته بارشی مواجه خواهیم بود: یک هسته بر روی سواحل دریا خزر و هسته دوم بر روی جنوبغرب کشور متمرکز بر دامنه های زاگرس جنوبغربی. ویژگی دوم دیگر گستردگی بارندگی ها بروی کشور (به استثنای جنوبشرق) می باشد. بطور کلی عمده بارندگی ها در نیمه غربی - شمالی کشور متمرکز خواهد بود. هسته های بارندگی در نیمه جنوبی کشور بر روی ارتفاعات کرمان، نیمه شمالی استان های فارس و بوشهر، شمال خلیج فارس و جنوب غرب کشور می باشد.
ادامه مطلب ...