بررسی الگوهای آب و هوایی که چشم اندازهای ماه دسامبر 2016 را ترسیم می نمایند ما را به شدت شگفت زده کرده اند !!!!!
تقابل بین ناوه ورتکس قطبی در مقابل یک مرکز پشته ارتفاعی حاکم بر روی منطقه خاورمیانه چیزیست که الگوهای آب و هوایی کشور ما را در طی یکماهه آینده در دستان خود خواهد گرفت !! این که نحوه قرار گیری ناوه نسبت به پر ارتفاع چگونه باشد، نوع و موقعیت نوسانات نصف النهاری یا مداری هر یک از این دو نسبت به یکدیگر می تواند معادلات آب و هوایی را در منطقه ما بطور عمیقی تغییر دهد. مرکز فعال ناوه بر روی اوراسیا (روسیه) که با الگوی دینامیکی در ستون جو همراهی می گردد نشان دهنده لغزش بخشی از ورتکس قطبی به سوی نیمکره شرقی بوده و در نتیجه تاوایی حاصل از این منطقه وسیع کم ارتفاع به طور قطع بر روی آب و هوای موقعیت جغرافیایی ایران تاثیراتی را به همراه خواهد داشت.
در ادامه به تفسیر الگوهای نوسان دورپیوندی و همچنین اتمسفری واقیانوسی خواهیم پرداخت.
ادامه مطلب ...
بررسی آخرین خروجی مدل های آب و هوایی بیانگر آن می باشد که طی بازده زمانی یکماهه آینده منتهی به 10 آذر 95، تقویت نسبی سلول پر ارتفاع جنب حاره در سطح منطقه می باشد که بصورت بی هنجاری مثبت ارتفاع تراز فشار 500 هکتوپاسکال درسراسر منطقه جنوب غرب آسیا بروز می نماید. همانطور که در نقشه های مرتبط با نابهنجاری ماهیانه ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال دیده می شود، بطور میانگین طی 30 روز آینده بر روی بخش وسیعی از سطح کشور، آسیا میانه و دریا مدیترانه با بیهنجاری مثبت ارتفاع تراز میانی مواجه خواهیم بود که می تواند باعث کاهش فراوانی عبور توده های آب و هوای کم ارتفاع مهاجر از سطح منطقه و در نتیجه پتانسیل ایجاد کاهش بارش طی 30 روز آینده منتهی به 10 آذر 95 باشد.
در الگوهای مرتبط با میانگین 30 روز آینده مرکز یک کم ارتفاع بسیار عمیق بر روی اروپای مرکزی - شرقی معرف فعالیت ناوه عمیقی می باشد که تا نواحی دریا سیاه گسترش خواهد داشت. حاکمیت این ناوه فعال با حرکت پادساعتگرد متناوب خود موجب تشدید پشته القایی بر روی بخش هایی از دریا خزر، شرق دریا مدیترانه و ایران می گردد که بسبب عبور متناوب زبانه های کمفشار سطح دریا همراه با افزایش ارتفاع لایه تراز میانی، موجب افزایش متوسط دمای هوا در این مناطق همراه خواهد شد.
موج های کوتاه حاصل از مرکز فعالیت یاد شده موجب نرمال و بالاتر از نرمال ماندن سطح بارش ها در نواحی از بخش های شمال غربی ایران خواهد گردید.
میانگین اسمبل 1/4 روزه Z500 پیش یابی منتهی به 10 آذر 95 | میانگین اسمبل ده روزه Z500 پیش یابی منتهی به 10 آذر 95 |
![]() | ![]() |
بر اساس نقشه های مرکز آب و هوایی توکیو (TCC) از آژانس هواشناسی ژاپن (JMA) الگوهای معرف ارتفاع تراز لایه میانی و متوسط فشار سطح دریا در طی آبانماه نشان دهنده شکل گیری یک فرود موج بلند به محوریت دریا سیاه از هفته دوم آبانماه می باشد که نشان دهنده عبور امواج کوتاه در امتداد اروپای شرقی - روسیه غربی و گسترش منطقه کم ارتفاع / فشار متوسط منفی بر روی حوزه دریا سیاه، ترکیه و شرق مدیترانه، قفقاز و دریا کاسپین می گردد. این الگو با توجه به استقرار پر ارتفاع لایه تراز میانی در غرب - مرکز اروپا به همراه افزایش میزان فشار سطح دریا، موجب ریزش هوای سرد عرض های شمالی به سمت منطقه معتدله اوراسیا (آسیا غربی - شرق اروپا) شده و محل عبور موج های غربی مهاجر خواهد بود.
با شکل گیری این الگو میانگین موقعیت مرکز سلول واچرخند جنب حاره بر روی دریا عرب، جنوب پاکستان وجنوب شرق کشور خواهد بود که با تشدید گرادیان فشاری بر روی منطقه غرب خاورمیانه و افزایش سرعت شاخه نزولی سلول هدلی سبب استقرار پشته پر ارتفاع تراز میانی بر روی سطح فلات ایران متمایل به بخش های شرقی کشور می گردد که در نهایت در برهه هایی آرایش الگوی جنوب غربی را در غرب منطقه خاورمیانه به سمت فلات ایران فراهم می آورد که موجب تشکیل جبهه همگرایی دریا سرخ و ایجاد خط بارش به سمت شمال غرب، بخش های غربی و به صورت امتزاجی با رژیم جریانات واچرخندی بر روی سواحل دریا کاسپین موجب بارش در خط ساحل و ارتفاعات البرز در این ماه می گردد.
در سایر نواحی مرکزی و شرقی به دلیل تشدید پر ارتفاع لایه میانی و تضعیف موج های ناپایدار شرایط برای رخداد بارش های قابل توجه مهیا نمی باشد.
بر اساس نقشه های پیش یابی بارش مدل ECMWF- EPS اسمبل مولفه control، عمده بارش های آبان ماه 1395 بر روی استان های واقع در شمال غرب، غرب، سواحل دریا کاسپین، امتداد دامنه های البرز به سمت شمال شرق کشور واقع می باشد. بیشترین میزان بارش های آبان 95 بر روی استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه، لرستان، زنجان، قزوین، گیلان، مازندران و دامنه های رشته کوه البرز واقع می باشد. هسته بارش آبان ماه 95 بر روی استان گیلان در سواحل جنوبی غربی دریا کاسپین با محدوده بارش 190 الی 200 میلیمتر / 30 روز و پس از آن هسته دوم بر روی ارتفاعات البرز غربی مرکز بین استان گیلان و اردبیل با محدوده بارش 165 الی 170 میلیمتر /30 روز متمرکز می باشد.
بر اساس نقشه های میزان انحراف مجموع بارش آبان ماه 95 با مقادیر نرمال بلند مدت (سال های 1394 - 1375) به نظر می رسد در شمال غرب کشور شامل استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل و دامنه های البرز غربی مجموع ریزش های ماه در محدوده نرمال و در بخش های شمالی این استان ها گرایش به فراتر از نرمال های بلند مدت را نشان می دهد. این در حالی ست که به طور کل مجموع بارش های آبان ماه 95 در استان های واقع در دامنه های زاگرس در غرب کشور و همچنین سواحل دریا کاسپین و ارتفاعات البرز مرکزی گرایش به کمتر از نرمال های بلند مدت را نشان می دهد.
به نظر می رسد با حرکت به سمت اواسط ماه ضمن جابجایی منطقه کمبود بارش در غرب کشور به سمت عرض های پایین تر شدت میزان آن کاسته می گردد که این می تواند نشان دهنده افزایش بارش ها و کاهش میزان انحراف آن با مقادیر بلند مدت این ماه قلمداد گردد.
نقشه های متوسط دمای هوا سطح 2 متر در طی آبانماه نشان دهنده کاهش دما نسبت به نرمال در نوار شمالی کشور شامل استان های واقع در شمال غرب، دامنه های البرز، سواحل دریا کاسپین به سمت شمال شرق کشور می باشد. در این استان ها متوسط دما هوا در آبانماه 95 در حدود 0.5 الی 1.5 درجه سلسیوس کمتر مقادیر بلند مدت می باشد که با حرکت به سمت شرق به عرض های جنوبی تر متمایل می گردد. در سایر استان های واقع در دامنه های زاگرس شامل نواحی غرب، جنوب غرب و نیمه جنوبی کشور متوسط دمای هوا در آبانماه 95 بین 1.5 الی 2 درجه سلسیوس فراتر از نرمال های بلند مدت مورد انتظار می باشد.
ادامه مطلب ...
مدل CFSv2
بر اساس خروجی مدل پیش یابی CFSv2 طی 30 روز آینده با نوسان مکانی - مداری و نصف النهاری مرکز پر ارتفاع جنب حاره و تشکیل همپیوندی فراز ناشی از سه توده هوای پرفشار عربستان، آزور و آسیا سطح منطقه به صورت بندآئی، مانعی برای تاثیر گذاری موثر و نرمال سامانه های مهاجر غربی گردیده و عاملی برای ایجاد محدوده بارش های متمایل به کمتر از نرمال بویژه در بخش های غربی و شمالی کشور در این مدت خواهد شد.
به دلیل ساز و کارهای مربوط به الگوهای تراز فشار 500 hpa و تراز فشار سطح دریا به صورت تاثیر توام آنها، می تواند القا کننده گسترش فرود های مورب آسیایی به سمت فلات ایران و شرق منطقه شده و موج های سرمایشی را در بخش های مرکزی - شرقی تبیین نماید.
میانگین اسمبل یکروزه Z500 پیش یابی منتهی به 10 آبان 95 | میانگین اسمبل ده روزه Z500 پیش یابی منتهی به 10 آبان 95 |
![]() | ![]() |
بر اساس خروجی 30 روزه مدل CFSv2 متوسط بارش در اکثر نواحی شرق، مرکز و جنوب کشور در محدوده رنج متوسط 6.4± تلورانس را نشان می دهد. بر اساس اسمبل 10 روزه مدل CFSv2 در شمال غرب و نوار شمالی کشور متوسط بارش بین 6.4 الی 25 میلی متر کمتر از نرمال طی 30 روز آینده پیش بینی می شود. با توجه به سهم بارش دهه اول آبان ماه در بازه 30 روزه مذکور، پاسخ های اقلیمی بخش های غربی کشور (دامنه های زاگرس) به مولفه های اتمسفری و اقیانوسی همبستگی قوی را نشان می دهد. از اینرو در اکثر نواحی غربی کشور متوسط بارش بین 6.4 الی 25 میلی متر کمتر از نرمال پیش بینی می شود.
از اینرو متوسط بارش 30 روز آینده در استا نهای آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، کردستان، زنجان، کرمانشاه، همدان، لرستان، غرب اصفهان،چهارمحال و بختیاری، ناحیه از کرمان و استان های گیلان، مازندران و دامنه های البرز بین 12 الی 25 میلی متر کمتر از نرمال بلند مدت دوره مشابه پیش بینی می شود. این میزان برای استان های قزوین، البرز، تهران، نواحی شمالی سمنان، گلستان، خراسان شمالی، مرکزی، ایلام، شمال شرق خوزستان، کهکیلویه و بویراحمد، شمال غرب فارس، نواحی از کرمان و سیستان و بلوچستان به 6.4 - الی 12- میلی متر بالغ می گردد.
بر اساس نقشه های پیش یابی طی هفته اول مهر ماه 1395، برآیند الگوی جریان بر روی ناحیه قفقاز و دریا سیاه با استقرار ناوه عمیق، واجد گردش چرخندی بر روی جنوب شرق اروپا می باشد. در این شرایط نوار جنب حاره (STH) بر روی منطقه ضمن عقب نشینی در ضلع شمالی خود موجب جابجایی شرقسوی محور آن به سوی نواحی شرقی ایران و منطقه می باشد. لذا این شرایط موجب گسترش جریانات گرمایشی بر روی بخش های شرقی و شمال شرق طی نیمه اول مهر ماه می گردد. ضمن آنکه در طی این مدت با گذر امواج ناپایدار به همراه زبانه های توده هوای پر فشار سطح زمین ضمن ایجاد جریانات شمالی ( افت دما) موجب رخداد بارش بر روی نوار شمالی و سواحل دریا کاسپین می گردد.
در بخش های جنوب کشور، به دلیل حاکمیت جریانات حاره شرقی و جابجایی غربسوی تراف کم ارتفاع بر روی آب های دریا عرب ضمن ایجاد جریانات شمال سو (جنوبی) گرم و مرطوب حاره موجب فراهم شدن شرایط برای ایجاد شرایط همرفت بر روی جنوب شرق و دامنه های زاگرس جنوب شرقی می گردد.
در طی نیمه دوم ماه، با گسترش زبانه های توده هوای پرفشار عرض های بالا و تقویت آن بر روی بخش های شمالی و همچنین وجود زبانه های توده هوای کمفشار بر روی بخش های جنوبی و دریا عرب الگوی تقویت بارش ها در بخش های شمالی، شامل نوار شمالی و سواحل دریا خزر و همچنین جنوب شرق و دامنه های زاگرس جنوب غربی فراهم می آید.
در هفته چهارم مهر ماه 1395 ضمن تضعیف الگوی مذکور از شدت بارش و ناپایداری ها در بخش های تحت تاثیر کاسته می گردد. در این برهه هپیوندی بین جانب شمالی پشته پر ارتفاع جنب حاره در منطقه و فراز ناشی از واچرخندهای الگوی اصلی مورد انتظار می باشد.
در نقشه دمای تراز 2 متر، همانطور که ملاحظه می گردد بر روی عرض های قطب و پیرا قطبی هوای گرم تر از نرمالی طی هفته های اول و دوم (نیمه اول مهر 1395) حاکم می باشد. این هوای گرم به سبب وجود جریانات نزول شونده بر روی قطب ناشی می گردد. بر روی حوزه مدیترانه، جنوب اروپا، شمال شرق آفریقا، شبه جزیره عربستان و غرب فلات ایران هوای خنک تر از نرمال در برهه های هفته اول و دوم مهر 1395حاکم می باشد.
ادامه مطلب ...