طی 14 روز آینده آب و هوای کشور تحت تقابل 2 توده آب و هوایی منطقه ناوه عمیق ورتکس قطبی (Vortex) و پر ارتفاع جنب حاره ای (STH)

---

طی 14 روز آینده آب و هوای کشور تحت تقابل 2 توده آب و هوایی منطقه ناوه عمیق ورتکس قطبی (Vortex) روسیه و پر ارتفاع جنب حاره ای خواهد بود.

شدت و قدرتمندی یکی در مقابل ضعف و اضمحلال دیگری قانونی ست که به طور کل در ارتباط با پیشروی یا پیسروی ورتکس قطبی و یا جانب شمالی پشته پر ارتفاع جنب حاره ای بیان می گردد. در شرایط حال چشم انداز مدل های آب و هوایی نشان می دهند که در طی 14 روز آینده دست کم تا اواسط هفته چهارم آذر 95 (محدوده تقربی 22 الی 23 آذر 95) آب و هوای منطقه خاورمیانه و ایران تحت تسلط متناوب ورتکس قطبی حاکم بر روی روسیه می باشد که با گردش وسیع چرخندی (سیکلونی) به طور متناوب موج های کم ارتفاع متعددی را به سمت موقعیت کشور ما جابجا می نماید. رهاورد و عبور این امواج فراهم آوری ناپایداری ها منجر به بارندگی در نواحی مختلف کشور و نوسانات دمایی به شکل فراز و فرود های متوالی خواهد بود.

به نظر می رسد اگر الگوهای آب و هوایی فعلی پایدار باقی بمانند از اواسط هفته چهارم آذر 95 کشور تحت سیطره توده هوای پر ارتفاع جنب حاره قرار گرفته و بدین ترتیب کشور در زیر چتر نسبی پشته پراتفاع با عقب نشینی جبهه جنوبی ورتکس قطبی به سمت عرض های شمالی تر مواجه خواهد شد.

 

همانطور که در نقشه مدل EPS مشاهده می نمائید در طی 7 روزه آینده تشدید و پیشروی مرکز ناوه عمیق ورتکس قطبی بر روی موقعیت جنوب غرب روسیه و حومه شمال اوکراین موجب می گردد که تراف جنوبی آن به صورت ثانویه بر روی منتهی الیه شرقی مدیترانه واقع گردد که سبب کاهش ارتفاع لایه جو بر روی این بخش از پهنه آبی مدیترانه خواهد شد. در واقع محل عبور موج های کوتاه دقیقا از روی دریا سیاه به سمت فلات ایران می باشد که گردش چرخندی بر روی مدیترانه و بر هم کنش آن با واچرخندی مستقر بر روی دریا عرب شیب فشاری مناسبی در جهت فرارفت هوای مرطوب را به سمت ایران در پی خواهد داشت.

این شرایط را می توان از روی میزان انحنای خطوط هم ارتفاع در جهت جنوب غربی - شمال شرقی به خوبی دریافت.

همانطور که از نقشه اسمبل 4 گانه مدل CFS بر می آید، طی بازه زمانی 5 روزه تا اواسط هفته چهارم آذر ماه 95 (10 روز آینده) جابجایی مرکز ورتکس قطبی روسی را به سمت شرق خواهیم داشت که در طی مدت زمان یاد شده گردش دائمی چرخندی منطقه وسیع ناوه موج های متعددی را به سمت کشور ما ارسال می نماید. هر چه زمان به جلوی می رود هزمان با حرکت شرق سوی مرکز ناوه ورتکس قطبی راس تراف به فلا ت ایران تمایل بیشتری می یابد در نتیجه موج هایی که در برهه زمانی اواخر هفته سوم و طی هفته چهارم آذر 95 از این منطقه نشات می گیرند دارای دامنه بیشتری خواهند بود در نتیجه منطقه پشته پر ارتفاع از سمت شمال سرکوب شده و فشردگی زیادی می یابد که نتیجه آن کاهش ارتفاع ستون جو در سرتاسر فلات ایران خواهد بود.

نتیجه این شرایط وقوع کاهش ملموس دمای هوا از نیمه دوم هفته سوم آذر ماه 95 و طی هفته چهارم آذر ماه خواهد بود.

بتدریج طی هفته چهارم آذر 95 با حرکت تدریجی مرکز ناوه عمیق ورتکس قطبی بر روی روسیه به سمت شرق و جابجایی آن به موقعیت شمالی تر منطقه فشرده شده پشته پر ارتفاع نیز به موازات آن به سمت غرب جابجایی نصف النهاری می یابد و بالاخره تدریجا به سمت منطقه مدیترانه گسترش خواهد یافت. در این وضعیت تدریجا کاهش گرادیان خطوط هم ارتفاع و کاهش زاویه جنوبی غربی خطوط را در سطح منطقه خواهیم داشت. تراف ثانویه مستقر بر روی منتهی الیه شرقی مدیترانه جای خود را به ارتفاع بیشتر لایه جو داده و بدین ترتیب شرایط برای حاکمیت پر ارتفاع به طور نسبی در سطح منطقه مهیا خواهد شد.

در این وضعیت الگوهای واچرخندی بر روی منطقه حاکم می شوند که از نمودهای اصلی آنها غلبه جریانات جنوب غربی می باشد که تداوم  و تعیق هوای سرد بر روی کشور را در پی خواهد داشت.

بررسی وضعیت بارش و دما کشور طی 14 روز آینده

طی 7 روز آینده عمده بارش های کشور بر روی نیمه غربی (دامنه های زاگرس) و نیمه شمالی (سواحل دریا خزر و دامنه های البرز) خواهد بود. هسته های مجموع بارش در طی این مدت بر روی سواحل جنوب غربی دریا خزر، غرب مازندران و ارتفاعات البرز میانی در بخش شمالی کشور و همینطور دامنه های جنوب غربی زاگرس شامل شمال شرق خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویر احمد و لرستان در جنوب غرب کشور واقع خواهد بود.

هسته سوم نیز در ارتفاعات واقع در جنوب غرب آذربایجان غربی و غرب استان کردستان قرار خواهد داشت.

در بخش وسیع فلات مرکزی ایران شامل استان های داخلی و همینطور جنوب و جنوب شرق کشور به دلیل تسلط پر ارتفاع در لایه های بالایی جو شرایط برای وقع بارش های قابل توجه مهیا نمی باشد. این استان ها دارای هوای خشک و گرمتر از حالت نرمال این موقع از سال خواهند بود که رهاورد این پدیده افزایش میزان کاهش بارندگی ها در سطح فلات مرکزی و جنوب شرقی کشور خواهد بود.

در طی هفته چهارم آذر ماه 95 مطابق با 8 الی 14 روز آینده کاهش بارندگی ها در سطح کشور مهمترین نکته قابل ذکر می باشد. بیشتر بخش های کشور با کاهش بارندگی ها مواجه هستند. نواحی از سواحل دریای خزر شاهد بارش هایی خواهد بود. مناطقی چون بخش هایی از استان های واقع در شمال شرق، نوار شرقی کشور، نقاطی از استان سیستان و بلوچستان، ارتفاعات استان کرمان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویر احمد و همینطور استان های واقع در دامنه ای شرقی زاگرس به سمت استان های واقع در دامنه های جنوبی البرز مرکزی و همینطور در نواحی از آذربایجان غربی وقوع بارش هایی را خواهیم داشت.

به دلیل نوع ساختار الگوهای حاکم بر جو طی 7 روز آینده با غلبه جریانات جنوبی و فرارفت هوای گرم در لایه های پایینی جو و همینطور تسلط پشته پر ارتفاع لایه میانی جو، متوسط دمای هوا تا نیمه اول هفته سوم آذرماه 95 در اکثر استان های کشور بالاتر از حد نرمال های این موقع از سال خواهد بود. این افزایش دما بویژه تا روز دوشنبه 15 آذر 95 در استان های واقع در مرکز، شرق و جنوب شرق کشور بارز خواهد بود  و سطح نابهنجاری های دمایی نسبت به این موقع از سال به صورت گرمتر از نرمال بودن بسیار بالا خواهد بود.

بیشترین افزایش دمای نسبت به وضعیت عادی نرمال های بلند مدت از آن استان های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، کرمان، یزد، شرق استان اصفهان و همینطور استان هرمزگان خواهد بود که در نواحی از سیستان و بلوچستان، جنوب خراسان جنوبی و کرمان این رقم حتی به بیش از 9 + درجه سلسیوس بالغ می گردد.

از نیمه دوم هفته سوم آذر ماه 95 با نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار و کاهش لایه تراز میانی جو اثر کاهشی دمای هوا بر روی شمال غرب و نوار شمالی کشور و همینطور نوار غربی کشور در پیش خواهد بود. بیشترین کاهش دما به صورت نابهنجاری منفی (کمتر از حالت نرمال) بر روی استان های واقع در شمال غرب کشور شامل آذر بایجان غربی، شرقی، اردبیل و همینطور ارتفاعات البرز میانی در استان مازندران پیش بینی می شود.

طی هفته چهارم با رخنه توده هوای سرد بر روی کشور از سطح میزان نابهنجاری مثبت دما در سطح فلات مرکزی کشور بشدت کاسته خواهد شد. بطوری که چشم اندازهای متوسط دمای هوا 8 الی 14 روز آینده بر روی کشور نشان می دهند که بر روی استان های واقع در مرکز، جنوب شرق، شرق و نواحی از استان های واقع در دامنه های البرز و شمال زاگرس متوسط دمای هوا بیش از 3.5 + درجه نابهنجاری را نشان می دهد. این در حالی ست که متوسط دمای هوا در این مدت بر روی نواحی شمال غرب، نوار غربی، جنوب غرب، خلیج فارس و نوار شمالی کشور کمتر از حالت نرمال های بلند مدت خواهدبود. بیشترین میزان آن متعلق به استان های واقع در شمال غرب کشور، ارتفاعات البرز میانی در جنوب استان مازندران و همینطور استان خوزستان در جنوب غرب کشور خواهد بود.