تحلیل نقشه های هواشناسی 14 روز آینده (طی هفته چهارم آبان الی پنجم آذر 1395) + نقشه ها

---

بر اساس نقشه های پیش یابی و آینده نگری، آب و هوای کشور طی هفته چهارم آبان ماه 95 تحت سلطه پر ارتفاع جنب حاره واقع خواهد بود که پیامد آن افزایش ساعات آفتابی، کاهش بارندگی ها و متوسط دمای هوا فرانرمال در بیشتر بخش های کشور خواهد شد. در طی این مدت با عبور امواج ناپایدار از فراز نوار شمالی کشور وقوع بارندگی  بر روی بخش هایی از شمال غرب و نوار ساحلی خزر پیش بینی می شود.

بیشترین میزان کاهش بارش ها در مقایسه با مقادیر نرمال های بلند مدت در طی هفته چهارم آبانماه 95 از آن استان های واقع در دامنه های زاگرس مرکزی و جنوب غرب کشور خواهد بودو رتبه های بعدی از آن نواحی از البرز مرکزی و شمال شرق کشور می باشد. با توجه به تسلط پر ارتفاع جنب حاره بر فراز کشور، افزایش ساعات آفتابی و نوع آرایش الگوهای جوی با فراتر هوای جنوبی، معدل دمای هوا طی 7 روزه هفته چهارم آبانماه 95 نسبت به مقادیر بلند مدت فراتر بوده که بیشترین میزان گرمایش نابهنجار دمای هوا واقع در استان های غربی، مرکزی و دامنه های البرز میانی خواهد بود.

در طی روزهای واپسین آبانماه و طی هفته اول آذر 95 بطور کل کشور تحت حاکمیت پر ارتفاع لایه 500 هکتوپاسکال خواهد بود. گرچه از میزان شدت آن کاسته می گردد اما همچنان سطح وسیعی از فلات مرکزی، جنوبی و شرقی کشور از رژیم آب و هوایی با بارش کم مواجه خواهند بود. با عبور هوای خنک عرض های شمالی بارش هایی بر روی نوار ساحلی خزر رخ داده و همچنین با فراهم شدن نسبی شرایط لایه های میانی جو (به صورت موجهای کوتاه) و تقویت زبانه های توده هوای کمفشار بر روی دریا سرخ و مدیترانه انتظار می رود خط بارشی بر روی دریا سرخ به سمت شمال غرب و بخش های غربی کشور شکل بگیرد. این وضعیت موجب می گردد که با حرکت به سمت اواخر دهه اول آذر ماه 95 نابهنجاری منفی بارش در بخش های غربی کشور کاسته شده و به محدوده هنجارهای بلند مدت نزدیک شود.

در طی روزهای واسپین آبانماه و طی هفته اول آذر 95 معدل دمای هوای 7 روزه در بیشتر نواحی کشور فراتر از حد نرمال های بلند مدت می باشد و تنها با عبور جبهه موج های گذرای شمالی هوای خنک بر روی بیشتر نوار شمالی و سواحل دریا خزر، موجب کاسته شدن از این فرانرمال دمایی خواهد شد.

  با توجه به نقشه های پیش یابی EPS‌ مدل ECMWF مولفه Control طی 7 روزه هفته چهارم آبانماه 95 با حاکم بودن یک ناوه بر روی حومه دریا سیاه و شبه جزیره بالکان با ایجاد گردش چرخندی بر روی این نواحی بارش تجمعی افزایش خواهد داشت که این ناحیه بارش تا منتهی الیه شرق مدیترانه گسترش را نشان می دهد. با حاکم شدن این الگو تقویت پر ارتفاع تراز میانی بصورت پشته القائی بر روی سطح فلات ایران موج تداوم آب و هوای با بارش های کمتر از نرمال و بالا رفتن متوسط دمای هوا گرمتر از نرمال خواهد شد.

وجود جریانات پادساعتگرد ناوه مذکور بر روی نواحی یاد شده ضمن تقویت فرارفت هوای جنوبی در سطح منطقه موجب ایجاد خط همگرایی شمال دریا سرخ می گردد اما به واسطه سلطه پر ارتفاع انتظار تاثیر گذاری بارز آن بر روی بخش های کشور نمیرود. در سواحل دریا خزر بواسطه عبور موج هوای خنک و ایجاد رژیم همرفت وزشی وقوع بارش هایی  طی اواخر هفته چهارم آبانماه 95 بویژه بر روی سواحل جنوب غربی (استان گیلان) انتظار می رود که این شرایط موجب شکسته شدن موج هوای گرمتر از نرمال در نوار ساحلی خزر می گردد.

با نزدیک شدن به اواخر آبانماه و بالطبع افزایش سطح مقادیر نرمال بارش این موقع سال میزان نابهنجاری مورد انتظار طی 7 روزه 18 الی 25 آبانماه 95 در نقشه ذیل مشاهده می شود:

بی هنجاری منفی (کمتر از نرمال) بارش بر روی جنوب غرب کشور شامل استان های خوزستان، ایلام، لرستان، غرب اصفهان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، بوشهر و بخش وسیعی از استان فارس پیش بینی می شود. ضمن اینکه نواحی محدودی از زون البرز مرکزی، نواحی داخلی و شمال شرق کشور برآیند حجم بارش های مورد انتظار در طی مدت زمان یاد شده چربشی به مقادیر کمتر از نرمال را نشان می دهند.

نواحی محدودی از استان اردبیل و گیلان و آب های جنوب غربی دریا خزر در مدت زمان یاد شده مقادیر بارش نرمال و متمایل به فراتر از نرمالی را دریافت خواهند داشت.

همانطور که پیش تر بدان اشاره شد بواسطه سلطه پر ارتفاع جنب حاره در سطح کشور و همچنین فرارفت هوای جنوبی معدل دمای هوای 7 روزه طی هفته چهارم آبانماه 95 در غالب نواحی کشور بالاتر از حد نرمال های بلند مدت می باشد. این فرارفت دمایی بر روی استان های واقع در دامنه های زاگرس، مرکز و دامنه های البرز مرکزی بارزتر (انحراف بیشتر نسبت به مقادیر نرمال) خواهد بود که در این مناطق متوسط 7 روزه دمای هوا بالغ بر بیش از 5.0+ درجه سلسیوس بالاتر از نرمال نیز پیش بینی می شود.

با گذر امواج کوتاه و خنک شمالی از فراز سواحل دریا خزر معدل دمای هوای 7 روزه به مقادیر نرمال های بلند مدت خود نزدیک تر بوده و گرمایش نابهنجار دمای هوا در این نواحی در برهه هایی شکسته خواهد شد.

با تضعیف شدت پر ارتفاع لایه میانی جو و کاهش نسبی ارتفاع تراز میانی جو به همراه عبور و نفوذ سامانه ای ناپایدار، همگرایی تراز پایینی جو بر روی دریا سرخ در غالب گسترش زبانه های توده هوای کمفشار سطح زمین، تقویت نسبی را در پیش خواهد گرفت که بدنبال آن تشکیل خط بارشی به سمت نواحی غربی و شمال غرب کشور پیش بینی می شود. اما همچنان نواحی داخلی فلات ایران، جنوب و شرق کشور از آب و هوای با بارش های کم برخوردار خواهد بود.

نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار بر روی دریا خزر بارش هایی را در سواحل جنوب غربی تبیین خواهد نمود.

با تضعیف نسبی شدت فشار زیاد جنب حاره و بدنبال آن کاهش ارتفاع لایه میانی جو مجال برای رخداد بارش هایی در بخش هایی از غرب و شمال غرب کشور در طی اواخر آبان و طی هفته آغازین آذرماه 95 فراهم خواهد شد. این وضعیت حدود مقادیر بارشی غرب کشور را به سمت محدوده هنجار بلند مدت نزدیکتر خواهد نمود تا حدی که در برخی از نواحی شمال غربی کشور همچون استان اردبیل مجموع ریزش های در این مدت نرمال و تمایل به فراتر از نرمال های بلند مدت را خواهد داشت.

متوسط دمای هوای سطح کشور طی اواخر آبانماه 95 و طی هفته اول آذر 95 به دلیل تداوم استقرار پر ارتفاع لایه تراز 500 هکتوپاسکال، تقویت زبانه های توده هوای کمفشار سطح زمین و فرارفت هوای جنوبی به سمت فلات ایران بالاتر از حد نرمال های بلند مدت قرار خواهد داشت.

ضمن آنکه بواسطه عبور هوای خنک شمالی از بخش های شمالی کشور شرایط گرمایشی بر روی نواحی نوار شمالی و سواحل دریا خزر در برهه هایی شکسته خواهدشد.

بد نیست الگوهای آب و هوایی را از منظر خروجی مدل معتبر CFSv2.0‌ نیز بررسی نمائیم:

بررسی نقشه های پیش یابی طی 5 روزه اول - 20 الی 25 آبانماه 95 بیانگر حاکمیت پر ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال ناشی از شدت یافتن پر ارتفاع جنب حاره بر روی کشور می باشد و نابهنجاری منفی ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال به سبب شکل گیری و نفوذ یک ناوه بر روی اروپای مرکزی بوده که با کاهش میزان بارندگی ها، افزایش ساعات آفتابی و فرارفت هوای گرم در سطح کشور همراه خواهد شد.

شرایط سطح زمین نیز بیانگر استقرار زبانه های توده هوای پرفشار بر روی سرتاسر دریا مدیترانه، دریاسرخ، شبه جزیره عربستان و ایران می باشد و وضعیت نامساعد جهت رخداد بارندگی ها در سطح منطقه و ایران بشمار رفته و عبور توده های کمفشار از فراز شمال کشور موجب ایجاد الگوی جریانات جنوبی و بالا رفتن متوسط دمای هوا کشوردر این برهه خواهد شد.

چنین الگویی بخصوص در مواقع سکون نسبی هوا مستعد افزایش پتانسیل آلودگی هوا در سطح کلان شهرهای کشور خواهد بود.

خروجی مدل های بارشی نیز خبر از کاهش بارندگی ها در برهه 20 الی 25 آبانماه 95 را نشان می دهد:

از نظر الگوهای دمایی طی برهه 20 الی 25 آبانماه 95 فرارفت هوای گرم جنوبی به سمت فلات ایران کاملا مشهود می باشد و دماها در سطح کشور نسبت به این موقع از سال به نسبت بالاتر خواهد بود. بخشی از این اتفاق به خاطر تسلط پر ارتفاع تراز میانی جو می باشد که ضمن افزایش ساعات آفتابی و کاهش ابرناکی آسمان سبب نزول دینامیکی و افزایش بی دررو دمای لایه های تحتانی جو شده و بخش دیگر به سبب چرخندی ست که بر روی اروپای مرکزی می باشد و با القای پشته بر روی کشور فرارفت هوای جنوبی را سبب می گردد.

در 5 روزه دوم - مورخ 25 الی 30 آبانماه 95 استقرار کم ارتفاع بر روی غرب منطقه مشخصا بر روی محدوده دریا سیاه، مدیترانه شرقی و شمال دریا سرخ جریانات جنوب غربی تقویت نسبی را در غرب کشور تجریه خواهند کرد. این جریانات جنوب غربی با هوای گرم و مرطوب همراهی می گردد اما بواسطه سلطه پر ارتفاع جنب حاره ای بر روی بخش اعظمی از کشور نواحی شرقی، مرکزی و جنوبی از تاثیرات عمده آن محروم خواهند بود.

شرایط در تراز سطح زمین به صورت تقویت زبانه های توده هوای کمفشار بر روی شبه جزیره عربستان، دریا سرخ، ایران و تقویت نابهنجاری شدید پرفشار سیبری بر روی روسیه می باشد بطوری که مرکز نابهنجاری آن بر روی آسیا مرکزی تا بیش از 20 هکتوپاسکال فرانرمال را نشان می دهد و بخش وسیعی از عرض میانه توده هوای پر فشار حاکم می باشد.

نقشه های پیش یابی طی مدت 25 الی 30 آبانماه 95 تقویت نسبی بارش های را بر روی شمال غرب و شمال زاگرس را نشان می دهد:

الگوی های متوسط دمای هوا طی 25 الی 30 آبانماه 95 بر روی سطح کشور گرمایش نابهنجاری را در اکثر نواحی کشور نشان می دهد. مرکز هوای بسیار سردی بر روی روسیه به چشم می خورد که با گسترش هوای سرد تا شرق اروپا و حوضه شبه جزیره بالکان همراه می باشد:

با افزایش بازه زمانی بین مولفه های اسمبل CFS اختلاف هایی را نشان می دهد که نشان از افزایش عدم قطعیت پیش یابی را نشان می دهد. به هر روی الگوی کلی در طی 30 آبان الی 5 آذر ماه 95 نشان دهنده احتمال حاکمیت یک منطقه با نابهنجاری منفی ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال بر روی شمال شرق آفریقا، دریا سرخ و منتهی الیه شرق دریا مدیترانه می باشد.

این در حالی ست که بر روی غرب روسیه، به سمت اروپا منطقه افزایش ارتفاع لایه تراز 500 هکتوپاسکال احتمال بالاتری را نشان می دهد.

الگوهای تراز سطح زمین بیانگر احتمال بالاتر حاکم شدن زبانه های توده هوای کمفشار بر روی دریا سرخ، شبه جزیره عربستان و احتمالا فلات ایران می باشد. این در حالی ست که در عرض های بالایی بر روی حد فاصل دریا سیاه ـ خزر زبانه های توده های پرفشار موجب ایجاد الگوی مناسب گرادیان فشاری در سطح منطقه خواهد شد. که به موجب آن تقویت بیشتر جریات گرم و مرطوب جنوب غربی و نفوذ هوای سرد از عرض های شمالی خواهد شد.

پیش یابی مدل های بارشی طی 30 آبان الی 5 آذر ماه به صورت افزایش مقادیر بارندگی بر روی شمال غرب، بخش های غربی، سواحل دریا خزر و تا حدودی بخش های داخلی کشور می باشد:

طی برهه 30 آبان الی 5 آذر 95 نفوذ هوای سرد شمالی به بخش های شمالی و مرکزی کشور موجب شکسته شدن گرمایش نابهنجار متوسط دمای هوا خواهد شد: