پیش بینی وضعیت بارش های تابستانی سواحل دریا خزر و نوار شمالی کشور (تابستان 1396 / 2017)

---

الف- الگو های شاخص های اقلیمی جهانی

بسیار ی از مدل های آب و هوایی وقوع نابهنجاری های مثبت SST در حاره اقیانوس آرام را پیش بینی نموده اند. بر اساس پیش بینی مرکز CRC/IR، طی  سه ماهه ژوئن تا اوت 2017، سطح احتمال بر ای شرایط لانینا، لانادا (خنثی) و النینو (با توجه به آستانه های 0.5+- درجه سلسیوس) بترتیب برابرست با: 2%، 32% و 66%. بسیاری از مراکز پیش بینی اقلیمی، ناهنجاری های SST قابل توجهی در اقیانوس آرام شمالی پیش بینی نمودند که این شرایط می تواند به تغییراتی در موقعیت ژئوپتانسیلی و شدت فرابار اقیانوس آرام و فروبار آلئوت (آلئوسین) منجر گردد.  مد اصلی تغییر پذیری (نوسان) SST در اطلس شمالی توسط ناهنجاری های منفی در بخش مرکزی منطقه و ناهنجاری های مثبت در گلف استریم (Gulf Stream) و NEZ توصیف می گردد. تشدید مولفه جریانات مداری و فرارفت گرما توسط جریان آبی شمال اطلس شود که می تواند منجر به پیدایش ناهنجاری های قابل توجهی در دما و بارش اروپا گردد. HMC پیش بینی می کند که فاز مثبت NAO به همراه مقادیر منفی نوسان WP طی تابستان 2017 غلبه خواهد یافت. این وضعیت می تواندمنجر به تشدید الگوی جریان مداری در شمال اقیانوس اطلس و اروپا و پیدایش فرم هایی از الگوی جریان نصف النهاری در خاور دور گردد. 

ب . پیش بینی  جهانی ( ژوئن - اوت 2017)

• احتمال بالای دماهای فرانرمال در حاره اقیانوس آرام با استثنایی در بخش شرقی آن، جنب حاره اقیانوس آرام، حاره و جنب حاره اقیانوس اطلس، دریا برینگ (Bering Sea)، قاره دریایی (Maritime Continent)، دریای تاسمان (Tasman Sea)، شرق اقیانوس آرام جنوبی تا نیوزیلند، دریا عرب، خلیج بنگال، اقیانوس هند غربی و جنوبی از جمله ماداگاسکار، خلیج مکزیک، و دریای کارائیب پیش بینی می شود. 
• احتمال بالای دماهای فرانرمال برای مغولستان، شرق اقیانوس هند، غرب و مرکز چین، خاور میانه، شمال آفریقا، دریای مدیترانه، گرینلند، و شمال امریکا جنوبی پیش بینی می شود. 
• فرارفت گرمایی برای قطب شمال، غرب کانادا و ایالات متحده آمریکا، آلاسکا، غالب مناطق روسیه و استرالیا انتظار می رود.
•  احتمال بالای بارش فرانرمال برای غرب اقیانوس آرام، جنوب شرق آفریقای جنوبی و قسمت هایی از دریاهای استرال (Austral Seas) پیش بینی می گردد. 
• احتمال بالای بارش های زیر نرمال برای مرکز اقیانوس هند و  استرالیا پیش بینی شده است. 
• احتمال فزآینده ای برای بارش نزدیک به نرمال در حاره اقیانوس آرام مرکزی و شرقی، خاورمیانه و شمال آفریقا پیش بینی می گردد.

 ج- پیش بینی وضعیت بارش های تابستانی سواحل دریا خزر و نوار شمالی کشور (تابستان 1396 / 2017)

با توجه به وضعیت الگوهای پیوند از دور اشاره شده (NAO مثبت، WP منفی، الگوهای MJO در طول مدارات 20 و 140 درجه شرقی، SST منفی دریا خزر و ...) بر روی بیشتر نواحی حوضه شرق میانه اطلس شمالی، دریا مدیترانه تا حوزه کاسپین الگوهای منفی MSLP برای میانگین دوره ژوئن تا اوت 2017 پیش بینی می شود که شرایط در تراز لایه 500 هکتوپاسکال در همین مدت نابهنجاری های مثبتی را نشان می دهد. الگوهای مرتبط با ناهنجاری تابع جریان تراز 200 تا 850 هکتوپاسکالی بیانگر غلبه جریانات شرق سو (غربی) نابهنجاری مثبت بر روی سطح فلات ایران و جریانات  غربسو (شرقی) نابهنجاری منفی بر روی حوزه دریا خزر نشان دهنده شدت هسته تابستانه روباد جنب حاره بر روی فلات ایران می باشد.

 این الگوی نامتقارن نابهنجاری منفی در لایه سطح تراز دریا و مثبت در لایه های میانی جو سبب می گردد، طی ماه های خرداد تا میانه شهریور 96 میزان بارش ها در جنوب غرب دریا خزر (استان گیلان) بین 80 تا 90 درصد نرمال باشد که نشان دهنده کاهش نسبی بارندگی ها طی مدت یاد شده می باشد، این در حالی ست که در سایر نواحی دریا خزر (مرکزی و شرقی) بارندگی ها مطابق نرمال های بلند مدت دوره مشابه خواهد بود. اکثر مدل های آماری و دینامیکی شدت نابهنجاری بارش را برای ماه اوت (نیمه دوم مرداد لغایت نیمه اول شهریور 96)بر روی سواحل خزر بویژه بر روی کرانه های جنوب غربی دریا نشان می دهند. بارش ها در شمال غرب کشور طی مدت زمان مذکور عمدتا در شرایط  نزدیک به هنجاری قرار داشته، طی ماه ژوئن 2017  امکان بروز فرانرمال های بارشی وجود خواهد داشت. طی ماه ژوئیه 2017 از درجات فرانرمالی بارش شمال غرب کشور کاسته شده و در ماه اوت وضعیت بارش های شمال غرب کشور نزدیک به نرمال تا کمی کمتر از نرمال بویژه در بخش هایی از استان اردبیل پیش بینی می شود.در شمال شرق کشور طی مدت زمان ژوئیه تا اوت 2017 بارش ها در محدوده هنجار تا کمی بیشتر از نرمال پیش بینی می شود. طی تابستان جاری وقوع بارش های رگباری تابستانه در بخش هایی از شمال شرق کشور بشکل قوی تر از وضعیت اقلیمی بلند مدت این منطقه دور از انتظار نخواهد بود.

از نظر دمایی به نظر می رسد در نوار ساحلی خزر متوسط دمای هوا طی سه ماهه نیمه دوم خرداد تا نیمه اول شهریور 96 در حدود نرمال های اقلیمی خواهد بود. بر روی شمال غرب و شمال شرق کشور بین 0.5 + تا 1.5 + درجه سلسیوس پیش بینی می شود. اکثر مدل های آب و هوایی برای بیشتر مناطق کشور احتمال بالا فرانرمال دمایی در نظر گرفته اما بروز دوره هایی با کاهش نسبی دمای هوا بخصوص در نوار ساحلی را دور از انتظار نباید دانست. 

پیش بینی وضعیت بارش های موسمی در جنوب و جنوب شرق کشور؛ مونسون در میانه راه می ماند ؟

---

الگوی های متوسط فشار سطح دریا  MSLP  و ارتفاع ژئوپتانسیل تراز میانی  Z500 

الگوهای مرتبط با متوسط فشار سطح دریا (MSLP) طی سه ماهه ژوئن تا اوت 2017، بصورت بی هنجاری نرمال تا 1+ هکتوپاسکال بر روی غالب نواحی دریا عرب، عمان، فلات ایران، شبه جزیره عربستان، دریا سرخ، خزر و آسیا میانه و ... بوده و  بر روی حوزه دریا مدیترانه، سیاه، قفقاز و شمال غرب ایران نرمال تا 1- هکتوپاسکال کمتر از نرمال می باشد که ضعیف بودن زبانه های شرقی مرکز توده هوای پرفشار آزرو را بر روی میانه اطلس شمالی نشان می دهد. ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500  هکتوپاسکال (Z500) نیز بر روی بخش وسیعی از ایران، جنوب غرب آسیا بین 10+ تا 20+ متر فراتر از نرمال های بلند مدت می باشد که بر روی حوزه دریا خزر و بخش هایی از غرب روسیه تا بیش از 20+ متر پیش بینی می شود.

چنین الگویی به لحاظ آرایش فشاری در لایه های پائینی و میانی جو وضعیت مناسبی را جهت تقویت توده هوای موسمی برخاسته از شبه قاره هند بر روی ناحیه جنوب و جنوب شرق ایران نشان نمی دهد. گرچه از نظر الگوهای SST طی سه ماهه ژوئن تا اوت 2017 وضعیت گرمایشی نسبی حاره اقیانوس آرام شرقی _ مرکزی به همراه گرمایش آب های غرب اقیانوس هند، دریا عرب و شمال اقیانوس هند را نشان می دهد و بدین ترتیب از منظر چشم انداز فصلی Accuweather به سبب وجود آب هایی با دماهای بالاتر از نرمال ( بیش از 26.5 + درجه سلسیوس ) در ناحیه دریا عرب (شمال غرب هند) شکل گیری طوفان های دریایی (حاره) طی ماه های ژوئیه و اوت 2017 (نیمه دوم تیر تا نیمه اول مرداد 1396) دور از انتظار نمی باشد.

با توجه به آغاز فصل موسمی جنوب شرق آسیا - هند و تاثیر توده هوای مونسون هند بر روی دریا عرب، عمان و بخش هایی از جنوب و جنوب شرق کشور سیمای کلی بارش ها در طی سه ماهه 10 خرداد لغایت 10 شهریور 1396 به شرح ذیل اعلام می گردد:

• بر اساس بررسی های بعمل آمده از برآیند خروجی مراکز آب و هوایی جهانی مقادیر نرخ بارش بر روی بخش هایی از شمال غرب، جنوب پاکستان و دریا عرب طی ماه های ژوئن - ژوئیه - اوت 2017 بی هنجاری منفی را نشان می دهد، از اینرو میزان بارش ها در بخش های یاد شده متمایل به کمتر از نرمال های بلند مدت را نشان می دهد. 
• با توجه به صدور آخرین چشم اندازها عملکرد موسمی 2017 شبه قاره هند طی ماه های ژوئن - ژوئیه - اوت 2017 حدود 95 % نرمال (LPA) را نشان می دهد که بیانگر تضعیف نسبی موسمی شبه قاره طی فصل بارشی را نشان می دهد. با توجه به وضعیت فعالیت موسمی 2017 شبه قاره هند به نظر می رسد طی ماه های ژوئن تا اوت 2017 مقادیر بارش ها در بخش هایی از جنوب و جنوب شرق کشور با احتمال 50 % متمایل به کمتر از نرمال های بلند مدت واقع گردد. 
• به سبب وجود الگوهای باد در لایه تراز نزدیک به سطح زمین و امکان انتقال رطوبت از منابع آبی جنوبی به سمت خلیج فارس، دامنه های جنوب غربی زاگرس و  فلات مرکزی کشور و همچنین امکان صعود هوا تا لایه معینی از جو طی ماه های مرداد و شهریور امکان فراهم آوری شرایط برای رگبارهای تابستانه در برخی از مناطق خلیج فارس، دامنه های جنوب غربی زاگرس و بخش هایی از مرکز ایران دو ر از انتظار نمی باشد.

دیده بانی آب و هوا - ویرایش آپریل 2017: نیم نگاهی به تابستان پیشرو !

نویسنده: تیم SINTEX-F مورخ 18-05-2017

پیش بینی فصلی

ترجمه مهرداد شهبازی 

درختان گیلاس در پردیس دانشگاه یوکوهاما

ما در اواسط بهار هستیم و درختان گیلاس در محوطه دانشگاه یوکوهاما کاملا شکوفا شدند و بعضی از برگ های سبز شروع به جوانه زدن کردند. (عکس را ببینید) بر اساس اعلام آژانس هواشناسی ژاپن (JMA) سطح دماها در شرق ژاپن در حدود نرم متوسط ماه آپریل قرار داشت، در حالی که میزان بارش قدری کمتر از مقادیر بلند مدت به ثبت رسید. (به استناد از منابع سایت های ژاپنی) در چند ماه آینده گرمای تابستان برای ما (ژاپن) تعدیل خواهد شد. پس چه شده است تابستان امسال تصمیم به مهربانی دارد؟

با توجه به مدل SINTEX-F، دما هوا به جز در جنوب شرق روسیه و شمال استرالیا در اکثر نقاط جهان بالاتر از میانگین خواهد بود. پیش بینی می شود میزان بارش در شرق آسیا، جنوب شرق آسیا و غرب آفریقا بالاتر از میانگین و در شمال برزیل، اندونزی، شرق چین و هند کمتر از میانگین بلند مدت باشد. 

نواحی حاره می تواند نقش مهمی در این الگوی بارشی ایفا نمایند. پیش بینی  می شود دماها در شرق حاره اقیانوس آرام افزایش یافته که به منزله یک رویداد النینو ست. در حاره اقیانوس هند یک رویداد فاز مثبت دو قطبی (IOD) با الگوی دماهای گرمتر از میانگین در غرب و سردتر در شرق پیش بینی می شود. برآیند اثر این رویدادها باید سبب سرکوب فعالیت های همرفتی بر فراز شرق اقیانوس هند و قاره دریایی (Maritime Continent) شود. 

 مشاهدات قبلی شرایط همزمان ال نینو و فاز مثبت دو قطبی هند در سال های 1997 و 2015 ، نشان دهنده  وقوع  گسترده نابهنجارهای (حدی) اقلیمی ست.

گرمای زودرس تابستان 96 آمیزه ای با رگبارهای غیر معمول؛ مونسون 2017 هند بر سر دوراهی وضعیت شاخص ENSO !

---

الگوی نابهنجاری ارتفاع تراز میانی (Z500) / احتمالاتی (بالاترین سطح محتمل) Prob (درصد) و میانگین Mean (متر)

بر اساس مدل های آب و هوایی بر روی عروض حاره تا 40 درجه شمالی جنوب غرب آسیا محتمل ترین سطح نابهنجاری ارتفاع تراز فشار 500 هکتوپاسکال بین 50 تا بیش از 70 درصد (مثبت) پیش بینی می شود که به معنای بالاتر از نرمال بودن ارتفاع لایه تراز میانی در محدوده یاد شده خواهد بود. این شرایط در بروندادهای نقشه میانگین نابهنجاری ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال، نابهنجاری در حدود 10 الی 20 متر فرانرمالی بر روی حوزه جنوب شبه جزیره عربستان و شرق دریا عمان را نشان می دهد که بیانگر مرکز شدت فشار زیاد جنب حاره طی ماه های ژوئن - ژوئیه - اوت 2017 می باشد. 

بر روی سرتاسر عروض منطقه معتدله از شرق اقیانوس اطلس تا اروپای مرکزی محتمل ترین سطح نابهنجاری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال به صورت No sig  و میانگین نابهنجاری  5+- متر در محدوده نرمال واقع می باشد. 

پیش بینی فصلی بهار 96 : چشم انداز مدل (Japan Agency for Marine-Earth Science and Technology (JAMSTEC؛ (شماره 5)

---

بر اساس خروجی ماه فوریه 2017  آژانس علم و فناوری دریایی-زمین ژاپن، الگوهای آب و هوایی حاکم بر روی اوراسیا بدین شکل تفسیر می گردد:

میزان نرخ مجموع بارندگی های سه ماهه مارس - می 2017  بر روی حوضه اروپای مرکزی بین 0.3 تا 0.6 میلی متر در روز کمتر از نرمال های بلند مدت می باشد و متوسط دمای هوا در طی سه ماهه یاد شده بالغ بر 1 درجه سلسیوس فراتر از نرمال بلند مدت خواهدبود، این وضعیت احتمالا شرایط آب و هوای گرم و خشکتری نسبت به حدود نرمال بر روی اروپای مرکزی - جنوبی می تواند ایجاد نماید. الگوهایی که بدان اشاره شد ناشی از چشم انداز استقرار پر ارتفاع مانع (Blocking) بر روی اورپای مرکزی - جنوبی محسوب می گردد. پشته پر ارتفاع، مانعی بر سر راه جریانات معمول غربی ست که توده های آب و هوایی را از اقیانوس اطلس به داخل قاره اروپا جابجا می نمایند، از طرف دیگر بر روی حوضه جنوب گرینلند با تسلط پر فشار در شمال اقیانوس اطلس جریانات شمالی (جنوبسو) بر روی این بخش تقویت خواهد شد و سرانجام برآیند الگوی جریان بر روی میانه اطلس شمالی به صورت سیکلونی / چرخندی محل فعالیت توده های آب و هوایی اقیانوس بشمار می روند. شیفت جریانات به صورت شمال سو با جابجایی توده های آب و هوایی اقیانوس اطلس به سمت بریتانیا، شمالشرق اطلس، شمال اسکاندیناوی و سپس سرتاسر روسیه غربی  خواهد بود. این وضیت احتمالا برای شمال غرب اروپا نظیر بریتانیا آب و هوای گرم و مرطوب تر از نرمال و در بخش هایی از شمال روسیه به همراه بسط و تقویت پرفشار شمالی، آب و هوای سردتر و در عرض های پایین تر آن آب و هوای مرطوبتری را به همراه خواهد داشت.

با توجه به گسترش واچرخندی بر روی اروپای مرکزی _ جنوبی با حرکت آنتی سیکلونی خود توده های آب و هوای را در راستای شاخه شمالی به عرض های شمالی تر قاره جابجا می نماید، اما بر روی عرض های جنوبی تر نیز مسیر عبور توده های آب و هوای از بستر اقیانوس اطلس جریان شاخه جنوبی را تشکیل می دهد، بنابر این بر روی عرض های جنوبی (پهنه دریا مدیترانه به سمت عرض های جنب حاره) الگوی جریان سیکلونی نشان دهنده بسط و توسعه توده های آب و هوایی مرطوب و ناپایدار خواهد بود. چشم اندازهای ترسیم شده بر روی سرتاسر پهنه آبی دریا مدیترانه شرایط نرمال بارشی به همراه متوسط دمای فراتر از نرمال را در نظر گرفته اند، حدود شمالی این پهنه آبی از بارش های کمتر از نرمال و در حوضه مرکزی و جنوبی با بارش های نرمال و فراتر از نرمالی مواجه خواهند بود.