تحلیل الگوهای حاکم بر جو طی فصل زمستان 1397 بر اساس سال های آنالوگ مشابه (شماره 1)

---

بررسی سال های آنالوگ مشابه با الگوهای فصل زمستان 1397 بر اساس شاخص های پیوند از دور را بروی ویدئو زیر مشاهده می نمائید.

در انیمیشن ویدئویی بالا الگوی سال های آنالوگ را برای میانگین سه ماهه ژانویه تا دسامبر (فصل زمستان) مشاهده می نمائید. دقت کنید نواحی آبی رنگ شامل مناطق با ارتفاع کمتر (کمفشار) و مناطق قرمز رنگ شامل پرارتفاع (پرفشار) لایه تراز 500 هکتوپاسکال می باشد. برای درک درست از الگوهای این سال ها ما در نقشه ذیل میانگین برآیند کل این سال ها را برای تک تک ماه های دسامبر تا مارس ترسیم کردیم.

در یک نگاه کلی به نظر می رسد در این سال ها الگوهای نصف النهار در جریانات چیره بادهای غربی نمیکره شمالی بارز می باشد و فراز و فرود در جریانات غربی به چشم می خورد. نکته بعدی بلاکینگ پایدار و قوی عرض های شمالی در حد فاصله اسکاندیناوی - غرب روسیه (اروپای شرقی) می باشد که سبب می گردد جریانات آسیا را به بطرف جنوب گسترش دهد که وجه سرمایشی الگوها را نشان می دهد.

از طرف دیگر بر روی غرب منطقه خاورمیانه الگوی پرفشار (واچرخند) و در شرق منطقه  الگوی کمفشار (چرخند) این وضعیت می تواند بر روی موقعیت و حالت محور روباد جت جنب حاره تاثیر گذاشته و بدین ترتیب مسیر حرکت سامانه های آب و هوایی را دچار نوساناتی نمیاد.

وضعیت شاخص های پیوند از دور  TELECONNECTION INDICES

شاخص QBO (نوسان شبه دوسالانه) 

نشان می دهد که ما همچنان در مرحله انتقال از فاز شرق به مرحله غربی  واقع هستیم.

مقدار شاخص QBO طی ماه اکتبر 2/79- بود و از مقدار 9/91- در ماه سپتامبر و 21/20- در ماه آگوست افزایش یافت. این وضعیت همچنان فاز ضعیف شرقی شاخص QBO را نشان می دهد اما در نهایت به سرعت به سمت فاز مثبت (غربی)  گرایش می یابد. ما پیش بینی می کنیم ماه نوامبر اولین ماه از مرحله غربی QBO  باشد، اگرچه همیشه یک تاخیر زمانی بین تغییر بسوی یک الگوی جدید QBO وجود دارد و این رژیم تاثیری بر جو دارد.

بنابر این ما وضعیت ویژه QBO داریم که با بررسی مجدد آن روی آنچه که شاخص QBO شرق به غرب منتقل می یابد، متمرکز خواهیم شد!

ناهنجاری های SST (دمای سطح دریا)؛ ENSO/ AMO / PDO و ...

در طی هفته گذشته تغییرات کمی در اقیانوس ها صورت گرفته است. ناهنجاری های SST (دمای سطح دریا) در شمال اقیانوس های اطلس و قیانوس آرام پایدار هستند - ما شاهد کاهش جزئی SST در شمال شرقی اقیانوس آرام بوده ایم، اما هنوز هم بسیار گرمتر از حد میانگین است.

SSTs در ناحیه ENSO در هفته گذشته تغییرات بسیار کمی را نشان داده اند. ما همچنان اثر یک ال نینو ضعیف داریم اما در هفته گذشته خیلی پیشرفت نکرده است.

 ناهنجاری های دما آبهای زیر سطحی (Sub-surface-temperature) هنوز بسیار گرمتر از میانگین در عمق 300-50 متر در حاره اقیانوس آرام ست.  با این وجود ما بواسطه شاخص SOI (شاخص نوسان جنوبی) می بینیم که جو هنوز هم به طور حقیقی در الگوی لا نینا بسر برده و بنابراین ما در حال حاضر "جنگ" بین اقیانوس (که آماده برای El Nino) و جو (که اغلب در مرحله لا نینا است) - تا زمانی که جو و اقیانوس "همسو" به سوی یک الگوی پایدار نینو قرار گیرند، این El Nino به مبارزه ادامه خواهد داد.

فعالیت خورشیدی Solar Activity

فعالیت خورشیدی بسیار ضعیف است. قرص خورشید در حال حاضر بدون لکه است و ما در حال حاضر در حال گذران 16 روز بدون هیچ گونه لکه خورشیدی هستیم. بطور کامل به کمینه خورشیدی (Solar Minimum) در سیکل 24 حرکت می کنیم.

دمای لایه استراتوسفر Temp. Stratospheric

درجه حرارت در جو در استراتوسفر بیش از قطب شمال در هر دو 10hpa و 30hpa در حال حاضر سردتر از حد متوسط است. همراه با این یک باد قوی تر از منطقه نرمال در 10hpa است. در طی دو هفته آینده، مدل GFS و مجموعه های آن، تضعیف قابل توجهی از بادهای ناحیه ای را پیش بینی می کنند که ممکن است در نیمه دوم ماه نوامبر در انگلیس و شمال اروپا، چیزی شبیه تر شود.

دما جو در استراتوسفر بر فراز قطب شمال در هر دو لایه 10hpa و 30hpa در حال حاضر سردتر از حد میانگین است. همسو با این شرایط باد مداری قوی تر از نرمال در 10hpa برقرار است. در طی دو هفته آینده، مدل GFS و اسمبل های آن، تضعیف قابل توجه بادهای مداری را پیش بینی می کنند که در هفته آینده سبب گسترش هوای سرد بر روی جنوب غرب آسیا و تداوم آن حتی تا دو هفته آینده را سبب خواهد شد.

با توجه به اینکه غالب مولفه های مدل بلند مدت CFS v2، طی دسامبر و احتمالا اوایل ژانویه 2019، تضعیف قابل توجه بادهای مداری را پیش بینی می کنند. این می تواند نشانه ای از یک رویداد گرمایش ناگهانی استراتوسفری (SSW) در اواخر فصل زمستان و ابتدای فصل زمستان در دسامبر یا اوایل ژانویه باشد. اگر این اتفاق بیافتد، ممکن است یک رویداد بزرگی از بلاکینگ عرض های جغرافیایی شمال در این برهه از فصل زمستان داشته باشیم.

پوشش برف Snow Cover

همانطور که انتظار داشتیم، در طول هفته گذشته، پوشش برف روسیه و اسکاندیناوی بطور کلی افزایش قابل توجهی یافت، غالب مناطق اسکاندیناوی پوشش برف داشته و خط برف سیبری / روسیه به سمت شمال غرب از روسیه گسترش یافته ست.

با نگاهی به گذشته بروی آرشیو NATICE / NIC / NOAA می بینیم که در حال حاضر ما در خصوص مجموع پوشش برف در سراسر روسیه و اسکاندیناوی در این برهه از سال از بسیاری از سال ها جلوترهستیم. 

دو سال برجسته که نزدیک ترین سال به الگوی پوشش برف اوراسیا طی اکتبر 2018 می  باشد سال 2009 و به ویژه 2012 است. این به طور بالقوه قابل توجه است، چرا که زمستان هر دو سال 2009 و 2012 برای ایران گرمتر از حد نرمال بلند مدت بوده اند.